මැවී ඉහිරෙයි අරුම පුදුමව සුදුම සුදු හිම
පාෂාණිභූචිතව රැඳවූ මිරිදිය...
පුළුන් මල් විසුරුවා හඳ එළිය පාටට
වසං කරවා ඉඳු දුන්නෙ හත් පෙත්ත
බදා අල්ලා කඳුළු ගල් කැට
එක්දාස් නවසිය හතලිස් නවයේ උපන් රනිල් ශ්රියාන් වික්රමසිංහ, හැත්තෑ හතේ දී, තුන් හවුලේ හත් අවුරුදු ශාපය අවසන් කර ජේ. ආර්. ගේ ධර්මිෂ්ඨ යුගයේ උදාව සනිටුහන් කල මහා මැතිවරණයෙන් බියගම ආසනය ජයගෙන, අද ජනාධිපති කාර්යාලය බවට පත්ව තිබෙන, ගාලු මුවදොර කෙළවර, පරණ පාර්ලිමේන්තුවට පිවිසෙන්නේ ය.
එදා එයා ගාලුමුවදොරට
ඇරලවන්නට කවුරු කවුරු ආවා ද වැනි විස්තර සහසුද්දෙන් නොදන්නා මුත්, එදා දවස එයාගේ
අම්මාටත් තාත්තාටත් සතුටු දවසක් වෙන්නට ඇතිය කියා නම් සිතාගන්නට පුළුවන. ඔයින්
ඇරඹුණු රනිල්ගේ මාමාගේ ධර්මිෂ්ඨ සමාජය, 1982 දී ජයවද්දන පුර කෝට්ටේ, අළුත් නිවහන
නොහොත් ජෙෆ්රි බාවා ගේ දියවන්නා දූපතේ මාළිගාවට සැපත් වන විට, රනිල් වික්රමසිංහ,
අපේ රටේ අධ්යාපන අමාත්යවරයා ව සිටියේ ය.
ඒ ගෙදර, අවුරුදු හතලිහක්, පනහට දහයක් වෙනතුරුම,
කොයි කොයි තනතුරුවල හෝ රැඳී, ලැගුම් ගෙන සිටි රනිල් ශ්රියාන්, කාටවත්ම එපා වූවායි කියන, අගමැතිකමක් ඉල්ලාගෙන, අද වෙද්දී, රටත් අතහැර පිටුවහල්වූ හත්වෙනියා ගේ පුරප්පාඩුව ඉහටත් උඩින් පුරවන්නට, ඉත සිතින් දායක වී, අපේ රටේ
අටවෙනි 'විධායක' ජනාධිපතිවරයා වී සිටී.
ඒ කතාව එසේ වෙද්දී, රනිල් පාර්ලිමේන්තු ගිය නවසිය
හැත්තෑ හතේ දී, තර්ස්ටන් පාරේ සල්ගහ අසලදී අම්මා තාත්තාට වැඳ නමස්කාර කර සමුදී,
කොළඹ සරසවියට ඇතුළු වූ, මානෙල් විද්යාරත්න, 1982 දී එනම් රනිල් දියවන්නාවේ
අළුත් ගෙදර ඉඳුල් කල අවුරුද්දේ අගෝස්තු නව වෙනි දා, කොළඹ තිඹිරිගස්යායේ, ශාන්ත තෙරේසා
දෙව්මැදුරේ දී, මගේ මනමාලිය වී, විවාහ දිවියට පිවිසෙන්නී ය. ඒ පිනින් මමත් මනමාලයකු වුණෙමි.
ඉතින් මගේ මේ ගෙවැදිල්ලටත්, අදට හතලිහකි. පනහට
දහයකි.
ආපහු හැරී බලද්දී, සතුටු හිතන්නට නොයෙක් ආකාර හා අපමණවත් දේවල් තියෙන
දවසක් වන අද දවසේ, අපිත් සෑහෙන අරගලයක් කරලා තියනවා නේ දැයි හිතෙන තරම් විස්තර
නිරායාසයෙන්ම හිතට පිරවෙයි. හිතෙන දේ ලියා අවුණන, මේ ජාල අඩවියේ, ඔය පරණ කයි කතන්දර වලින් සෑහෙන කොටසක් ලියවී තියෙන හින්දාම ආය ආයත් ලියන්නට උවමනාවක් නැති නමුත්, මේ පනහට දහයක් වෙන
දවසේත්, ලජ්ජා පාටට නමුත් දඟකාර විදිහට එදා මා ලඟ හිනැහුණු මානෙල් අදත් මට මා ලඟම
දකින්නට පුළුවන් බව නම් ලියා තැබිය යුත්තේම ය.
ඉතින් අම්මා, මේ හතලිස් අවුරුද්ද පුරාම, වැල් පාලම දිගේ පැටවුන් දෙන්නෙකුත් වඩාගෙන, මා ගැනත් ආදරයෙන් බලා කියා ගෙන, අපි තුන්දෙනාටම ගෲෂා වී, ඇවිද
ආවාට තුති. ඉතින් ඒ ගමන ඒ පරිස්සමින් ආ නිසාම, අද දවස අපට ආච්චි සීයා වී, කෙලි පොඩ්ඩියන් දෙන්නෙකුත් දෝතින් අල්ලාන තවත් දුර යන්නට හිතිවිලි පිරෙන දවසක් වී තිබෙයි.
හතලිහක්ය කියන්නේ, අත දරුවෙක් වැඩිහිටි වෙන්නට අවුරුදු විස්සකට කිට්ටු කාලයක් ගතවන්නේය හිතුවොත්, පරම්පරා දෙකකට සමකරන්නට පුළුවන් තරමට දිග කාලයක් යැයි සලකන්නට සිදුවෙයි. තරුණ කම පටන්ගන්නේ හැට පහෙන්ය හිතන අයට නම් එවැනි හිතිවිල්ලක් අභව්ය වුනත්, යථාර්ථය ඒකය. ඒ වගේ කාලයකට පස්සේ මෙහෙම හැරී බලද්දී, ඉස්ඉස්සෙල්ලාම හිතට නැගෙන්නේ එදා අපි ලඟින්ම හිටියත් අද දකින්නට නොහැකි අයය. මාතර ආත්තම්මාත්, සීයාත්, සිට අපේ තාත්තාත්, අම්මාත්, මානෙල්ගේ තාත්තාත්, ටෙරී මාමාත්, මාරි ඇන්ටීත්, ජයනි නංගීත්, අයියාත්, ගොතටුවේ ලොකු අම්මාත්, ලොකු තාත්තාත්, ලොකු නංගීත්, බැසිල් බාප්පාත්, ජෝන් බාප්පාත්, රියෙන්සි මාමාත්, නැන්දාත්, ආදි වශයෙන් දිග ලැයිස්තුවක් ඒ සඳහා වෙන්වී තිබේ. ඒ සියළු දෙනාගේ මුහුණු අදටත් මතකයේ මවා ගන්නට තරම් පැහැදිලිව සටහන්ව තිබෙයි.
ඒ සමගම ඇවිණිය යුතු තවත් මුහුණු තුනක් ගැන ලිවිය යුතුම යැයි සිතෙයි. එක්කෙනෙක්, එවකට කොළඹ විශ්ව විද්යාලයේ රසායන විද්යා අංශයේ මහාචාර්ය ආර්. එස්. රාමක්රිෂ්ණා ය. දෙවැන්නා, තලවාකැලේ තේ පර්යේෂණායතනයේ ජෛවරසායන අංශයේ අධිපතිව සිටි ආචාර්ය ජී. රොබට්ස් ය. කසාද සහතිකයේ අපේ අස්සන් දෙක සහතික කලේ ඒ දෙන්නාය. එදා මංගල දිව්ය පූජාව තියා, අප දෙන්නාගේ විවාහය ලියා පදිංචි කලේ, එවකට වෙන්නප්පුවේ ශාන්ත ජෝශප් දෙව්මැදුරේ මීසම භාර පියතුමාව කටයුතු කල රෙක්ස් ඩයස් පියතුමා ය. කතෝලික පල්ලියක පියතුමන් ඉදිරිපිට අස්සන් කල නිසා, තෙරුවන් සරණයි කියා අස්සන් කරන්නට නම් උපදෙස් ලැබුණේ නැත.
එසේ මැකී ගිය මුහුණු වල අඩුව නොඅඩුව පුරවන්නට තරම්, අළුත් මුහුණු සිය දහස් ගණනක් අද අපේ ජීවිත වලට සමීපව සිටිති. එදා අප අසලම සිටි අයත්, ඒ අයගේ දූ දරුවනුත් වශයෙන් එකතු වන කට්ටියට අමතරව, එදා මෙදාතුර දැන හැඳිනුම්කම් හරහා මෙන්ම, දන්නා අඳුනන අයගේ දැන හැඳිනුම්කම් හරහාත් අපේ ජීවිත හා එකතු වූ පිරිස කොතරම් දැයි ගණන් කරන්නට වෙනමම පොතක් ලිවිය යුතු වෙයි.
මේ දේවල් මෙසේ සිතද්දී, අපේ වැල් පාලම වැටී තියෙන්නේ පතුල නොපෙනෙන ගැඹුරු හෙලක් මතින් යැයි මට නම් නොසිතෙයි. මේ ගමන මුළුල්ලේම, අත දිග හරියේ අත දිගු කරන්නට සැදී පැහැදී සිටියවුන් අනන්තවත් සිටියහ. අදත් සිටිති. හෙටත් ඉන්නා බව දනිමි.
ඉතින් අම්මා, මේ ගමන නම් තවම ඉවර නැත.
ඉවර වෙන එකකුත් නැතැයි සිතෙයි.
2022 අගෝස්තු 9 දා
හදක් දැවුනු ළය මඬලක ගිනි දළු පිපිරී
උරත් පලා නැග අහසට ලෝ දිය විසිරී
හිසත් සිඳූ ගිනි කන්දක පපු තුර පැහැරී
විලක් හැදුනි නිල් දියවර ඉතිරී පැතිරී
එ’ විල් තෙරම වන ලැහැබක උපන් තුරක් දෝ
එ’ කඳු හිසම මල් යහනක ඔකඳ වුනා දෝ
එ’ ගිනි කන්ද සිප සනසන දොලක් උපන් දෝ
එ’ ගිනි නිවුණු දා කඳු හිස සෙවන කලා දෝ
වසත් කලෙක වට වැස්සක අහස පිබිදිලා
පවස් සිඳුණු මිහිකත ඉපිලෙද්දි දිය ගලා
පවත් නොදැන ඉගිලුනු දා දෙපා බොඳවෙලා
ගියත් සිඳී අතු ඉති පත් නැතිය පැරදිලා
ගඟක දොලක දිය කඳුරක ගිලී පා වෙවී
පියුම් පිපුණු සැඩ පහරක රැඳී ලතැ වෙවී
ඇදී ඇදී ඇදී අවුත් සිටියි නතරවී
නැවුම් විලක දිය ගැඹරෙක නොවී සසලැවී
වසත් සමේ මලින් පිරෙන විල්තෙරේ ලපල්
ගියත් මකා සිසිර සිහිල පිරුණු නල කැරැල්
හිමත් මිදී විලත් වැසෙයි මිහිදුමේ දුහුල්
බියත් සැකත් ඇතත් නැතිය සැසැලිලා අකල්
අහස පුරා කළුවර සළු ඇතිරෙනා පැයේ
සිඟිති එළිය බිංදු ඉසී දිලිසෙනා රැයේ
පහන පිපී හිත ඉපිලෙන විහඟ ගීතයේ
සියක් වසක් බලා හිඳීයි කරවටක් දියේ
හිසක් ලයක් නොමැති නිසල කවඳකට කෙතෙක්
කලක් ගියත් මතක් වේද නිදන ඇසිල්ලක්
පයක් නොරැඳි තරම් ගැඹුරු නරා විල් දියක්
ගෙයක් අහිමි තුරක් සරයි නැතිව නැවතුමක්
මුලිනි’දිරී දෙදණ වැටී මියෙන ලෝකයේ
සුවඳ පිපේ ඉතිර හැලේ මියුරු තානයේ
හිසද සිඳී දියෙහි ගිලී ගයන ගීතයේ
නැගිට නැගී විල තනිවූ ඉන්ද්ර චාපයේ
ඉපිල නටන තුරු හිස් සිඹ සිහින රැඳෙව්වේ
පිපෙන පිපෙන මල් වල පෙති පැහැ ගැන්වූවේ
නැගෙන බසින දිය රළ රැලි පොඩිති නැලෙව්වේ
විලක ගිලුණු පැරණි තුරකි සතුටු කොදෙව්වේ
2020 ගෙවෙන වෙලාවේ 1980 අවුරුද්දේ අවසන් දවස් ගෙවුනේ කොහොම ද බලන්න පරණ දින පොත පෙරළුවා....
තුන්මුල්ලේ අධ්යාපනය හමාර කරලා, රස්සා හොයන වැඩේ අංජබජල් තත්වයෙන් යද්දී, ලකුණුත් තියනෙකේ, තව ඉගෙන ගන්ඩ හිතපු දවස් ඔය. රුහුණේ, සම්මුඛ පරීක්ෂණයකට ගියා දෙසැම්බර මුල.... නමුත් ආචාර්ය විජේනායක මයාට උවමනාව තිබුණේ.... අද හෙටම පශ්චාත් උපාධියකට පිටරටකට පිටත් වෙන්න තරමට කරුණු කාරණා සම්පූර්ණ කරගත් අපේක්ෂකයෙක්.... ආපහු එයිද නැද්ද නොදන්නා, එහෙම යන්ඩ දඟලන අය, ගන්ඩ වෙන විශ්වවිද්යාලවල උදාසීනත්වයක් තිබුණත්, අළුත උපන් රුහුණට උවමනා වුනේ, පුළුවන් ඉක්මනින්, ආචාර්ය මණ්ඩලය හදා වඩා ගන්නයි.
ඔය කාලේ ඇමරිකාවේ පශ්චාත් උපාධියක් සඳහා අයදුම් කරන්න නම් මූලික යෝග්යතා පරීක්ෂණ දෙකක් සමර්ථ විය යුතුව තිබුණා. එකක් ඉංග්රිසි හැකියාව මනින TOFEL. දෙවැන්න, තමන්ගේ විෂයානුබද්ධ දැනුම මනින GRE. ඒ දෙසැම්බර නවවෙනිදා රුහුණේ සම්මුඛ පරීක්ෂණයට යද්දී, අතේ නොතිබුණු GRE ප්රතිඵල, දහ වෙනිදා තැපෑලේ ආවා...
එහේ මෙහේ කැරකිලා කැරකිලා, ඒ වෙද්දී ජනවාරි මුලට තලවාකැලේ තේ පර්යේෂණායතනයේ රස්සාවක් අතේ තිබුණත්, විශ්ව විද්යාලයකට, එයිටත් මාතර තියන රුහුණට බැඳෙන්ඩ ඇත්නම් කියන හිතිවිල්ල හින්දාම, ජනේරුවේ තලවාකැලේ යන්ඩ කලියෙන් දෙසැම්බර විසි නව වෙනිදා මාතර ගියා.
ප්රතිඵල කොලේ පෙන්නලා, අරහෙ යනවාට වඩා මෙහේ එන්න ආසාව කොච්චර කිව්වත්, පැහැදිලි උත්තරයක් නොලැබුණු එදා....
බස් නැවතුමේ මුණ ගැහුුුුණු මහාචාර්ය පී. පී. ජී. එල්. සිරිවර්ධනටත් සීට් එකක් එහෙම අල්ලලා දීලා, එයාගෙන් ලැබුණු ගුරුහරුකමුත් අතේ මොලවන් ගෙදර ඇවිත් 81 ජනවාරි පළවෙනි දා තලවකැලේ ගිය මට, මාතරින් ලියුමක් ආවේ, පෙබරවාරියේ විතර...
ඒත් ඒ වෙද්දී, තේ වලට හිත ගිහින් ඉවරයි.
වසර තිස් අටකට පෙර, නවසිය අසූ දෙකේ අප්රියෙල් තුන්වෙනි දා ඔපරේෂන් තලවාකැලේ පළමු අදියර ඇරඹෙන්නේ ඔවැනිම අවිනිශ්චිතතා අතර අපේ හිත් දෝලනය වෙමින් තිබුණු සමයක දීය. නවසිය හැත්තෑ නවයේ විශ්ව විද්යාල අවසන් වසරේ අවසන් විභාගයෙනුත් දවසකට පසුව සථප වූ ගිවිසුම ස්ථිර සාරව ලියාපදිංචි කරගන්නට පවුල් දෙකක් මුණ ගැස්සීමේ බාර දූර වූ කටයුත්ත, ඔපරේෂන් තලවාකැලේ වූයේ, වෙන්නප්පුවත්, ලුණුගලත් අතර වූ සියක් දහසක් කඳු පල්ලම් මගහැර මේක කරන්නට නම් දෙපාර්ශවයම එවකට මගේ රැකියා ස්ථානය වූ තලවාකැලේ තේ පර්යේෂණායතනයේ නවාතැනට ගෙන්වීම අවසාන තුරුම්පුව වීම බැවිනි.
ඔව්වායේ පරණ කතා මේ සටහන් ගොල්ලේම දෙතුන් පලක ලියැවී තිබෙයි.
සීතල පිණි මත මල් පෙති විසිරෙන ....
නීල් ආම්ස්ට්රෝන්ග් නොදන්නා හැත්තෑ නවයේ චන්ද්ර සංචාරය...!
විසිතුන ශ්රී හැත්තෑ නවයයි අසූතුන නොහොත් ගාල්ලේ කතාවක්....
උඩරට මැණිකෙට පට කුඩ දෙක දෙක [බෑණා කසාදෙට එන විට රජ්ජුරුවො වගෙ නැන්දම්මට]
ඔය කතාවල රස ගුණ කෙසේ වෙතත්, ඔපරේෂන් එකක් යනු බරපතල කටයුත්තකි.
මුලින්ම කරන්නට තිබුණේ ශල්යකර්මයට දින දමා ගැනීමය. ඉතින් ඔය ඉහත පින්තූරේ දින සටහනේ ලියා ඇති ආකාරයටම, නවසිය අසූ දෙකේ අවුරුද්දේ, බොරුවාගේ දවසට දවස් දෙකකට පස්සේ, ශාන්ත කූම්බ්ස් වත්ත හරහා ගිහින්, මටකැලේ වත්ත හරහා ගිහින්, නානුඔයට යනතුරු පා ගමනින් ගිහින් එතැනින් නුවරඑළියටත්, නුවර එළියෙන් වැලිමඩට ගිහින්, වැලිමඩින් අම්පාර බස් එකක පස්සරට ගිහින් පස්සරින් ටැම්පිටිය බස් එකක ලුණුගල යන්නේ ඒකය.
සැලසුම වනාහී, මානෙල්ලාගේ ගෙදර අයට තලවාකැලේ එන්නට පුළුවන් දවසක් තීරණය කරගෙන අපේ අම්මාට දැනුම් දීමය. ඒ අනුව ඒ දින වකවානු අල්ලා, අපේ ගෙදර අම්මාත් තාත්තාත් නංගිලා දෙන්නාත්, අම්මාගේ කෝච්චි වරන්ට් එකේ පිහිටෙන් තලවාකැලේ ගෙන්නා ගැනීමය. එයාලා එන්නේ සතියක නිවාඩුවකට, ලුණුගල පාර්ශවයට ගමන් බිමන් එහා මෙහා කරගන්නට ඉඩකඩ ඇතිවය.
එදා රෑ ලුණුගල නැවතී, පහුවදා එද්දී ලැබුණු ලාවට අපරොන්දු පොරොන්දුව වූයේ..
"කොහොම හරි බෑයි කියාලත් බෑනෙ... ඒ උදවියත් මෙච්චර දුරක් එන එකේ...." යන්නයි.
දින නියමවූයේ 15ත් 22ත් අතර දවසක බලමු ක්රමයට ව අතර, ඒ පියවර අවසන් වූයේ, රෑ එකොලහට විතර තලවාකැලේ හිට පා ගමනින් ටී.ආර්.අයි. නවාතැනට ගියාට පසුවය. අපේ ගෙදර කට්ටිය නෑ ගමන ආවේ සිංහල අවුරුද්දට කලින් දා වූ අප්රියෙල් දහතුන් වෙනි දාය. එයාලාගේ ආපහු ගමන් යෙදී තිබුණේ දහනවවෙනි දාටය.
පණිවිඩ යැවුනේ, තලවාකැලෙන් ලුණුගල මයිජෙම් සෙන්ටර් ටෙලිෆෝන් එකට කතා කර පාරෙන් අනිත් පැත්තේ විජය ස්ටුඩියෝවේ කෙනෙක් ගෙන්නා ගෙනය. හෘදය වස්තුව ලබ් ඩබ් ගානවා වෙනුවට, එයිද නැද්ද, එයිද නැද්ද, එයිද නැද්ද කියා ගැස්සුණු පස් දවසකට පස්සේ, ඔන්න ඉරිදා එඩී විද්යාරත්න මයා නුවරඑළියට එනවායි ආරංචිය ලැබුණි. ඉරිදාය කිව්වේ 1982 අප්රියෙල් මාසේ දහ අට වෙනිදා විය. එදා උදේ අටට නුවරඑළියේ බස් පොලේ දී මුණගැහී, එදා දවසේ නුවර එළියේ පැදුණු මෝටර් සයිකල් රේස් එකත් එහෙන් මෙහෙන් බලලා, ටී.ආර්.අයි. ඇවිත් මේ දෙගොල්ලා හරියටම මුණ ගැහුණේ නම් එදා රාත්තිරියේ රෑ කෑම මේසේදී යි.
මගේ ජීවිතයේ වැදගත්ම දවසක් වූ හින්දාටත් වඩා, ඒ දවස් ටික සිංහල අවුරුදු දවස් හින්දා, අපේ නවාතැනේ හිටි සේරම කට්ටිය ගෙවල් වලට ගොස් මේ රාජකාරිය හිතූ විදිහට කරගන්නට අවකාස සලසා තිබුණු අතර, අදටත් ආදරයක් ඇතුව සිහිපත් වෙන, කුස්සිය බලාන හිටි මුත්තයියාත්, අපේ අහලම කරකැවුණු අම්බලකනුත් ඔපරේෂන් තලවාකැලේ හි මගේ සහායකයෝ වූහ.
එදා ඒ සිසිල් සුවබර සවස් යාමයේ, අපේ මානෙල්ගේ තාත්තාත්, අපේ අම්මාත් තාත්තාත් අතර වූ කතාබහේ ඉස්පිලි පාපිලි මතක නැතත්, එදා කෑම කාමරය සිනා හඬිනුත් සතුටු වචන වලිනුත් පිරී තිබුණු බව නම් මතකය. එතෙක් කාලයක් එහේට අවුලක් වූ කේන්දර කතා බහවත්, මෙහේට අවුලක් වෙන්නට ඉඩ තිබුණු බෞද්ධ කතෝලික නොගැලපීම්වත් එදා බත් මාළු පිඟන් තසිම් වල අයිනකවත් තිබුණේ නැත.
එදා ඒ පැය තුන හතරේ හමුවීම පහුවදා උදේ අපේ අම්මාත් තාත්තාත් නංගිලා දෙන්නාත් තලවාකැලෙන් කොළඹ කෝච්චියට ගොඩවීමෙන් අවසන් වූ නමුත්, ඔපරේෂන් තලවාකැලේ අන්තිම අදියර පොතේ ලියා අත්සන් කර අවසන් වූයේ නම් ඒ අවුරුද්දේ අගෝස්තු මාසේ නවවෙනිදා, කොළඹ තිඹිරිගස්යායේ ශාන්ත තෙරේසා දෙව්මැදුරේ දීය.
ඒ දවස අද වෙද්දී අවුරුදුම තිස් අටක් පරණය. අපේ දෙවෙනි මිනිබිරී, පුංචි මෙයිිසි සඳකාන්තිට ලබන මාසේ වෙද්දී අවුරුද්දක් පිරෙයි. මං අම්මා කියන, මේ අවුරුදු තිස් අටටම මා ගැන බලා කියාගත්, මානෙල් හැරුණාම අම්මා තාත්තා දෙකටම ඉතිරිව ඉන්නේ ලුණුගල අම්මා පමණකි.
ජීවිතය ගමනක් බව ඇත්තය. නමුත් ගමන් කරන්නේ ජීවිතය මිස අප නොවන බව පසක් වෙන්නේ බොහෝ දුර ගිය පසුය. තුති අම්මා.